Thời gian qua, trên địa bàn thành phố Lào Cai tình trạng tán phát tin giả, tin sai sự thật trên Internet, mạng xã hội đáng báo động và đang diễn biến rất phức tạp, theo chiều hướng gia tăng.
Các đối tượng triệt để lợi dụng các tính năng của mạng xã hội để tuyên truyền, vu cáo, ý đồ kích động chống Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp, gây rối loạn về thông tin… Thủ đoạn phổ biến tạo lập các tài khoản cá nhân mạng xã hội mạo danh lãnh đạo Đảng, Nhà nước, người đứng đầu chính quyền các cấp, mạo danh người nổi tiếng; chỉnh sửa các thông số kỹ thuật của tập tin thời gian để đăng tải tin giả, tin sai sự thật nhằm dẫn dắt dư luận; lợi dụng các sự kiện “nóng”, các “vấn đề thu hút sự quan tâm của xã hội” để tạo dựng thông tin giả mạo, đánh lừa dư luận.
Bên cạnh đó, xuất hiện hiện tượng số đối tượng xấu vì động cơ vụ lợi kinh tế, đã tạo dựng tin giả, tin sai sự thật, tán phát trên không gian mạng, nhất là mạng xã hội để thu hút người dùng tương tác nhằm thu về lợi ích từ việc bán hàng, ủng hộ, tài trợ bằng tiền, lợi ích vật chất… gây hoang mang dư luận. Tình trạng tràn lan các video có nội dung nhảm nhí, giật gân trên mạng xã hội nhằm lôi kéo người xem để kiếm tiền. Thậm chí, một số đối tượng tìm mọi cách để nổi tiếng trên mạng xã hội, kể cả việc thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, sản xuất các nội dung phản cảm, thiếu tính giáo dục, giả mạo thông tin, kích động bạo lực, bôi nhọ, nói xấu chính quyền…
Các loại tội phạm cũng lợi dụng mạng xã hội để thực hiện các hành vi phạm tội. Vài năm trở lại đây trên địa bàn cả nước đã xảy ra một số vụ án giết người, cố ý gây thương tích, tự tử xuất phát việc thách đố, kích động bạo lực, vu cáo, xúc phạm người khác trên không gian mạng, trong đó có nhiều nạn nhân là trẻ em hay trẻ vị thành niên; hay các vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản do các đối tượng phạm tội đã chiếm đoạt tài khoản cá nhân trên các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo… để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân.
Tính từ năm 2020 đến nay, Công an thành phố Lào Cai đã tiếp nhận, điều tra làm rõ và xử lý vi phạm hành chính phạt tiền 17 vụ/17 trường hợp với số tiền 122.000.000đ về hành vi đăng tải thông tin sai sự thật trên không gian mạng.
Điển hình, ngày 12/7/2022, Công an thành phố Lào Cai phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Công an tỉnh Lào Cai và Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Bộ Công an triệt phá đường dây cho vay nặng lãi quy mô lớn qua ứng dụng điện thoại di động hoạt động xuyên biên giới vào Việt Nam. Quá trình đấu tranh, đã triệu tập, làm việc với 41 đối tượng, thu giữ 72 điện thoại di động, 43 máy tính, nhiều chứng từ, con dấu của 2 công ty và các giấy tờ, tài liệu có liên quan đến hành vi phạm tội. Có khoảng 159.000 khách hàng vay tiền qua các ứng dụng Vndong, Hitien, Zdong, Hvay với tổng số tiền khách hàng vay là 1.802,1 tỷ đồng, số tiền đã giải ngân là 659,6 tỷ đồng, số tiền thực tế khách hàng đã trả nợ là 830,1 tỷ đồng, phí phạt là 9,87 tỷ đồng, lượng tiền chiếm hưởng là 322,6 tỷ đồng.
Ngoài ra một số đối tượng đã thu thập các hình ảnh, clip riêng tư, nhạy cảm thuộc về quyền riêng tư của cá nhân người khác nhằm tống tiền, khi không đạt được mục đích các đối tượng đã đăng tải trên không gian mạng nhằm bôi nhọ, hạ uy tín và nhân phẩm của người khác. Bên cạnh đó một số đối tượng đã đăng tải, chia sẻ trên mạng xã hội các bài viết, hình ảnh, clip có nội dung bạo lực, gây kích động, nhạy cảm nhằm truyền bá tư tưởng văn hóa không tốt vào các em học sinh, sinh viên; các hoạt động mại dâm, xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội; tuyên truyền, quảng cáo, mua bán các loại hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục cấm củng xuất hiện trên các trang mạng xã hội…Trong khi đó nhận thức của người dân còn hạn chế, chưa nêu cao ý thức cảnh giác để phòng ngừa với các loại tội phạm trên và còn nhiều người dân, nhất là giới trẻ con mơ hồ, nhận thức chưa đầy đủ nên đã cổ súy cho các hoạt động trên.
Từ đó để nâng cao nhận thức về Luật An ninh mạng và ý thức cảnh giác phòng ngừa tội phạm trên không gian mạng cho người dân, nhất là thế hệ trẻ nhằm góp phần bảo vệ an ninh trật tự trên không gian mạng trên điạ bàn thành phố Lào Cai. Người dân cần nâng cao nhận thức Luật An ninh mạng, các hành vi bị cấm trên không gian mạng, các chế tài xử lý các hành vi vi phạm Luật An ninh mạng, các phương thức, thủ đoạn của các thế lực thù địch, bọn phản động lợi dụng không gian mạng để tuyên truyền, xuyên tạc chống phá Đảng, Nhà nước.
Công an Thành Phố Lào Cai hướng dẫn cho người dân một số biện pháp phòng ngừa đảm bảo an toàn như: Không đăng tải, chia sẻ, bình luận những bài viết, thông tin bịa đặt, sai lệch về lịch sử, kinh tế, chính trị của đất nước, cần tỉnh táo trước những những thông tin bịa đặt sai sự thật, vu khống lãnh đạo Đảng, Nhà nước trên một số trang Web phản động, nên theo dõi các tình hình về thời sự chính trị xã hội trên các nguồn thông tin chính thống của Đảng, Nhà nước. Không xúi giục, lôi kéo người khác tham gia thực hiện các hành vi phạm tội hoặc gây mâu thuẫn cho người khác trên không gian mạng. Giữ bí mật thông tin tài khoản cá nhân trên mạng xã hội, số điện thoại, địa chỉ nhà ở, thông tin tài khoản ngân hàng (mã OTP), không cung cấp thông tin cho người lạ, không chuyển tiền cho bất kỳ ai khi mà không các định rỏ thông tin về người mượn, vay tiền, không đăng tải, chia sẻ, bình luận những bài viết, hình ảnh, clip có nội dung xấu, bạo lực, hay hình ảnh, video clip của cá nhân người khác khi chưa được họ cho phép đồng thời không đăng tải, chia sẻ những hình ảnh, bài viết, clip của cá nhân người khác để làm mất uy tín, danh dự, nhân phẩm của họ. Khi phát hiện những bài viết có nội dung xấu kịp thời báo cáo Công an Thành Phố Lào Cai để có biện pháp phòng ngừa và đấu tranh.
Chế tài cho hành vi đưa tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng
Các chế tài xử lý đối với hành vi đưa thông tin sai sự thật trên không gian mạng được quy định tại Điều 8 Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 và Điều 9 Luật An ninh mạng năm 2018 bao gồm:
– Tính chất, mức độ vi phạm mà người thực hiện hành vi vi phạm bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
– Nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Như vậy, tùy từng tính chất và mức độ mà người thực hiện hành vi vi phạm có thể bị áp dụng một, hai hoặc nhiều chế tài đối với một hành vi vi phạm.
Xử phạt vi phạm hành chính
Căn cứ tại khoản 1, điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP được sử đổi, bổ sung bởi Khoản 37 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP quy định:
Vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội; trang thông tin điện tử được thiết lập thông qua mạng xã hội thì phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng , cụ thể:
– Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;
– Cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc;
– Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn;
– Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc;
– Cung cấp, chia sẻ các tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản phẩm mà không được sự đồng ý của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc chưa được phép lưu hành hoặc đã có quyết định cấm lưu hành hoặc tịch thu;
– Quảng cáo, tuyên truyền, chia sẻ thông tin về hàng hóa, dịch vụ bị cấm;
– Cung cấp, chia sẻ hình ảnh bản đồ Việt Nam nhưng không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền quốc gia;
– Cung cấp, chia sẻ đường dẫn đến thông tin trên mạng có nội dung bị cấm.
Ngoài ra, phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
Bên cạnh đó, còn áp dụng Biện pháp khắc phục hậu quả: buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm.
Xử lý hình sự
Quy định tại Điều 288 Bộ luật hình sự 2015 về tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông”, với khung hình phạt cao nhất là phạt tiền từ 200 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Nguồn: Công An Thành Phố Lào Cai